Άρδευση και Στράγγιση 

Του Γεωργίου Α. Δαουτοπούλου 

Στις μεταπολεμικές δεκαετίες της αγροτικής ανάπτυξης της χώρας δώσαμε μεγάλη έμφαση, και καλά κάναμε, στην αύξηση των αρδευόμενων εκτάσεων, αλλά δυστυχώς θέσαμε σε δεύτερη μοίρα τη στράγγιση που έπρεπε να είναι συνοδό κομμάτι. Σε ορισμένες περιπτώσεις η αμέλειά μας ήταν εγκληματική. Τις στραγγιστικές τάφρους στις μεγάλες πεδιάδες που προέκυψαν από τα αποστραγγιστικά έργα, τις μετατρέψαμε στη διάρκεια του καλοκαιριού σε αρδευτικές.

Επίσης, μεγάλο μέρος καλλιεργούμενων εκτάσεων έγινε αρδευτικό με ιδιωτικές γεωτρήσεις που χρηματοδοτήθηκαν από τους ίδιους τους γεωργούς. Δεν έδωσαν όμως την ίδια βαρύτητα και στην αποστράγγιση των χωραφιών τους.

Τα αποτελέσματα είναι ολοφάνερα στον ταξιδιώτη της Εγνατίας Οδού καθώς τη διασχίζει μετά το Κλειδί με κατεύθυνση την Κοζάνη. Ροδακινιές και άλλα οπωροφόρα δένδρα στέγνωσαν γιατί οι ανοιξιάτικες βροχές έδωσαν πλημμυρικά νερά που έμειναν στα χωράφια για πολλές ημέρες ενώ είχαν ξεκινήσει οι χυμοί και ας ήταν δίπλα ο ποταμός Αλιάκμονας. Το ίδιο και στον κάμπο των Γιαννιτσών και στο τρίγωνο της ροδακινοπαραγωγής της χώρας (Σκύδρα-Νάουσα-Βέροια).

Δένδρα σε πλήρη παραγωγή χάθηκαν γιατί οι φροντιστές τους δεν πρόβλεψαν, με ατομικά ή και συλλογικά έργα, τη διάνοιξη μιας τάφρου για να απομακρύνει τα πλημμυρικά νερά. Μια ακόμα παράβαση των κανόνων της αειφορίας.

Ας ελπίσουμε ότι θα ληφθούν άμεσα τα αναγκαία μέτρα μια και διανύουμε μια περίοδο ανεξέλεγκτων κλιματικών αλλαγών με συχνά ακραία φαινόμενα.

«Νέες» Τεχνολογίες για την Αειφορική Φροντίδα της Γης

 Του Γεωργίου Α. Δαουτοπούλου

Αυτό ήταν το θέμα της ομιλίας μου στο 2^ο Συνέδριο Αγροτικής Οικονομίας που διοργανώθηκε από το Δήμο Γιαννιτσών με το γενικό θέμα: Γνώση και Καινοτομία στην Υπηρεσία της Αγροτικής Ανάπτυξης, στην Κρύα Βρύση.

Πολλά με συνδέουν με την περιοχή. Λίγα χιλιόμετρα από την Κρύα Βρύση στον Άγιο Λουκά πέρασα τα παιδικά μου χρόνια και φοίτησα στο εκεί Δημοτικό Σχολείο. Εκεί γνώρισα και αγάπησα την ενασχόληση με τη γη. Εκεί ήταν και ο χώρος της έρευνάς μου για το Διδακτορικό στην Αμερική. Ο Δήμαρχος συνάδελφος Γεωτεχνικός, πρόσθετε έναν επιπλέον λόγο να μην αρνηθώ την ευγενική του πρόσκληση. Άλλωστε χρόνια τώρα από τα ακαδημαϊκά έδρανα τόνιζα την ανάγκη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αναλάβει πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα.

Η προσέλευση δυστυχώς δεν ήταν η αναμενόμενη, τουλάχιστον στην πρώτη ημέρα που ήταν η ομιλία μου. Θα ήθελα να παρακολουθήσω και τις εργασίες της δεύτερης ημέρας, αλλά δυστυχώς είχα από καιρό προγραμματίσει τη μηνιαία επίσκεψή μου στο κτήμα της Καστοριάς.

Όπως συμβαίνει πάντοτε δίδαξα και διδάχθηκα από τις εισηγήσεις των άλλων συνέδρων. Αναρωτιέμαι μήπως πρέπει να μετατεθεί ο χρόνος διεξαγωγής του συνεδρίου στα μέσα του Νοέμβρη ή και αργότερα για να εκλείψει και η τελευταία δικαιολογία κάποιων που ισχυρίζονται ότι δεν μπορούν να το παρακολουθήσουν γιατί έχουν δουλειές στα χωράφια.

Για όσους δεν είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την ομιλία μου και τις 50 περίπου έγχρωμες διαφάνειες που τη συνόδευαν, σας δίνω στη συνέχεια μια πολύ μικρή περίληψη των όσων τόνισα.

Στα τελευταία 3 βιβλία μου (Εφαρμογές των ΕΜ στη Γεωργία, Το Ιπποφαές και η Καλλιέργειά του και η Καλλιέργεια του Γκότζι) παρουσιάζω τέσσερις νέες τεχνολογίες που έχουν πολύ μεγάλη συμβολή σε κάθε διαδικασία παραγωγής τροφίμων. Τροφίμων μάλιστα με θεαματική βελτίωση στο κόστος παραγωγής και στην ποιότητα και ποσότητα της αναμενόμενης παραγωγής. Για πρώτη φορά, η αύξηση της ποσότητας της παραγωγής δεν οδηγεί σε μείωση της ποιότητας!.

Τη λέξη «νέες» τεχνολογίες πρέπει μάλλον να τη θέσουμε σε εισαγωγικά γιατί δεν είναι νέες για τη Γεωργία άλλων χωρών, αλλά μόνον για τη χώρα μας, αφού στο εξωτερικό χρησιμοποιούνται ή έκαναν την εμφάνισή τους στις δεκαετίες του 1960, 1970 και 1980.

Οι τεχνολογίες αυτές είναι οι Ενεργοί Μικροοργανισμοί, οι Μυκόρριζες, ο Ζεόλιθος, οι γαιοσκώληκες και ο βιο-άνθρακας που αποτελεί την τελευταία προσθήκη στο βιολογικό οπλοστάσιο. Η χρήση αυτών των τεχνολογιών παρουσιάζει μερικά πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα που πρέπει να τα μνημονεύσουμε για να σας κεντρίσουμε το ενδιαφέρον ώστε να ζητήσετε περισσότερα στοιχεία πριν αποφασίσετε να τις υιοθετήσετε, όπως:

·         Εμφανίζουν το φαινόμενο της συνέργειας. Μπορούν δηλαδή να χρησιμοποιηθούν ταυτόχρονα και να βοηθήσει η μία την άλλη στην επίτευξη ενός εξαιρετικού παραγωγικού αποτελέσματος,

·         Έχουν χαμηλό κόστος χρήσης και εφαρμογής,

·         Έχουν μακροχρόνια δράση,

·         Συμβάλλουν στην αειφορία και στην προστασία των αγροτικών οικοσυστημάτων,

·         Βελτιώνουν την ποιότητα και ποσότητα της αγροτικής παραγωγής.

Θα έλεγα, με απλά λόγια, πως όποιος σήμερα φυτεύει δένδρα και δεν χρησιμοποιεί αυτές τις τεχνολογίες, ουσιαστικά ανοίγει μια μεγάλη τρύπα στην τσέπη του και μετά παραπονείται ότι δεν του μένει τίποτα! Όσα παίρνει από τη διάθεση της παραγωγής, τόσα ξοδεύει!.

Ο ζεόλιθος για παράδειγμα του οποίου τις ευεργετικές ιδιότητες γνωρίζουν ακόμη και οι κάργες, κάνει αυτό που κάνει η προσθήκη κοπριάς (θεαματική αύξηση της παραγωγής) με τη διαφορά ότι ενώ η κοπριά το κάνει για 2 το πολύ 3 χρόνια, ο ζεόλιθος το κάνει για 20 και περισσότερα χρόνια. Επομένως το κόστος της εφαρμογής του στο χωράφι, ακόμη και αν μας στοιχίσει 120 ευρώ ή και περισσότερα, θα το διαιρέσουμε με το 20 ή το 30 δηλ. 4-6 ευρώ κόστος για κάθε χρόνο για το οποίο μπορεί να έχουμε αύξηση της παραγωγής που μπορεί να φθάσει και ξεπεράσει το 50%. Είναι η καλύτερη και πιο κερδοφόρα μακροχρόνια επένδυση στη γεωργία αρκεί να είναι εκλεκτής ποιότητας.

Η μυκόρριζα με κόστος εφαρμογής 5 λεπτά για κάθε δένδρο, αν εφαρμοστεί στη φύτευση ή ακόμη καλύτερα στο φυτώριο, θα συνοδεύει το δένδρο σε όλη του ζωή που μπορεί να είναι 10, 20, 40 ή και 100 και 200 και περισσότερα χρόνια αν πρόκειται για παράδειγμα για τη φύτευση της ελιάς. Καθώς το δένδρο θα μεγαλώνει, ο μύκητας που συμβιώνει με τη ρίζα θα πολλαπλασιάζεται και θα μπολιάζει και τις καινούργιες ρίζες και θα προστατεύει το ριζικό σύστημα από προσβολές παθογόνων ενώ θα του δίνει τη δυνατότητα να εκμεταλλεύεται κάθε σπιθαμή του εδάφους και να τροφοδοτεί το φυτό με θρεπτικά στοιχεία και νερό. Το ίδιο ευεργετική είναι η συμβίωση της μυκόρριζας με ετήσια φυτά, π.χ. κηπευτικά, καλαμπόκι, φασόλια, κ.ά.

Συμβίωση. Η εκπληκτική αυτή Ελληνική λέξη που οι ξένοι την προφέρουν «συνμπαϊόσις» και απορούν τι σημαίνει, αποτελεί κορυφαίο δίδαγμα από μερικούς κατώτερους οργανισμούς προς εμάς τους ανώτερους οργανισμούς. Τους κυρίαρχους των πάντων. Τρομάρα μας!. Ζευγάρια χωρίζουν μερικές φορές λίγους μήνες μετά από όρκους αιώνιας αγάπης. Συνεταίροι δεν τα βρίσκουν και διαλύουν τη συνεργασία.

Ρίζα και μύκητας δημιουργούν ισόβια συνεργασία. Το φυτό δίνει στο μύκητα σάκχαρα για να καλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες και αυτός με τη σειρά του δίνει θρεπτικά στοιχεία, ένζυμα και νερό στη ρίζα από κάθε σπιθαμή του εδάφους που αγκαλιάζει με το σώμα του (μυκηλιακές υφές) και φροντίζει να κρατά μακριά τα παθογόνα του εδάφους γιατί αν προσβάλλουν τη ρίζα και νεκρωθεί, θα ακολουθήσει και ο θάνατος του μύκητα!.

Οι Ενεργοί Μικροοργανισμοί (ΕΜ) τέλος, εμπλουτίζουν το έδαφος με μια σειρά από ωφέλιμους μικροοργανισμούς που είναι αυτοί που κάνουν ένα έδαφος γόνιμο και όχι τα άφθονα θρεπτικά στοιχεία. Οι ΕΜ αποτελούν τους διαμεσολαβητές μεταξύ των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους και των ριζών των φυτών. Σε πολλά εδάφη, η παρουσία ενός χημικού στοιχείου, δεν αρκεί για να είναι διαθέσιμο στα φυτά, αν δεν υπάρχει ο κατάλληλος μικροοργανισμός. Ταυτόχρονα εκτοπίζουν τα παθογόνα, ιδιαίτερα στις πολυετείς καλλιέργειες με την παραγωγή αντιβιοτικών, δημιουργούν αναγωγικές και όχι οξειδωτικές συνθήκες στο έδαφος και τα φυτά, αυξάνουν τη φωτοσυνθετική ικανότητα των φυτών, ενώ με την παραγωγή ενζύμων παρέχουν πολύτιμες ουσίες στις ρίζες των φυτών. Το τραγικό είναι, όπως εξηγώ στους αναγνώστες μου, ότι τη μεγαλύτερη συμβολή στο παραγωγικό αποτέλεσμα της γεωργίας το έχουν οι οργανισμοί που δεν είναι ορατοί στο ανθρώπινο μάτι και βεβαίως τους αγνοούμε.

Αν σήμερα τελείωνα τη Γεωπονία, θα πήγαινα να ειδικευτώ στη μικροβιολογία του εδάφους. Στα επόμενα χρόνια θα είναι μια από τις πιο περιζήτητες εδικότητες της Γεωπονίας. Ήδη στην Αμερική εδώ και 10 και πλέον χρόνια η εδαφολογική ανάλυση συνοδεύεται πάντοτε από μια μικροβιολογική εξέταση που είναι περισσότερο αποκαλυπτική και υποβοηθητική στο χειρισμό του εδάφους από την απλή εδαφολογική ανάλυση που εδώ μόλις τώρα έχουμε αρχίσει να θεωρούμε απαραίτητη.

Το 2015 προσέθεσα και μια νέα-παλιά τεχνολογία από την εποχή των ιθαγενών της κοιλάδας του Αμαζονίου, τον 4^ο παρακαλώ αιώνα προ Χριστού. Τον βιο-άνθρακα που έχω αρχίσει να τον εμπλουτίζω στο αγρόκτημά μου στην Καστοριά. Θα ακολουθήσουν οι πειραματικές εφαρμογές σε διάφορες καλλιέργειες και τα πρώτα συγκριτικά αποτελέσματα θα είναι στη διάθεση όλων μας στην επόμενη χρονιά.

Όλες αυτές οι τεχνολογίες συνδυάζονται σε μια μονάδα παραγωγής υγρού και στερεού βιολογικού λιπάσματος που άρχισε να παράγεται στις εγκαταστάσεις του αγροκτήματός μου στην Καστοριά από τον Αύγουστο του 2015, τα σχέδια και η τεχνογνωσία της οποίας είναι στη διάθεση όσων θέλουν να στήσουν τη δική τους μονάδα με μια μικρή χρέωση για να στηρίξουμε το ανεξάρτητο ερευνητικό μας έργο.

Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια Λέσχη με μέλη σε όλη τη χώρα που θα κατασκευάσουν παρόμοιες μονάδες και θα πειραματιστούν σε διάφορες καλλιέργειες. Μέσα από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο θα συγκεντρώσουμε και θα ανταλλάξουμε τις εμπειρίες μας και δεν αποκλείεται πολύ σύντομα, μετά την έναρξη λειτουργίας ικανοποιητικού αριθμού τέτοιων μονάδων, να προχωρήσουμε και σε μια ή περισσότερες πανελλήνιες συναντήσεις.

Η Προστασία της Καφέ Αρκούδας

Του Γεωργίου Α. Δαουτοπούλου

Πριν λίγες ημέρες, ένα ενημερωτικό σημείωμα-είδηση, στην ηλεκτρονική πύλη της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ ενημέρωνε τους επισκέπτες της για κάτι που όλοι οι κάτοικοι του Νομού Καστοριάς και των γύρω Νομών το γνωρίζουν ήδη.

Ο πληθυσμός της καφέ αρκούδας έχει αυξηθεί και υπολογίζεται πως ο Ελληνικός χώρος, φιλοξενεί 500 περίπου ζώα. Πολύ ενδιαφέρουσα ήταν η μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας. Με τη συλλογή τριχών από ξύλινους στύλους της ΔΕΗ (συνεπώς κοντά σε κατοικημένες περιοχές), όπου τα ζώα συχνά τρίβονται. Οι τρίχες αναλύθηκαν για τον προσδιορισμό του DNA που οδήγησε στη γενετική ταυτότητα κάθε ζώου. Δηλαδή, έλεγε φίλος μου που διάβαζε τη σχετική είδηση και μου την έδειξε, αν προκύψουν προβλήματα πατρότητας, τώρα θα έχουμε το DNA;! Ευτυχώς, στον κόσμο των ζώων τέτοια προβλήματα δεν υπάρχουν.

Ένα χρόνο νωρίτερα, η Θεσσαλονίκη φιλοξένησε παγκόσμιο συνέδριο για την προστασία της καφέ αρκούδας, κάμνοντας γνωστό από σχετική εισήγηση ότι ο Ελλαδικός χώρος έχει την υψηλότερη πυκνότητα ζώων από όλες τις χώρες της Ευρώπης (50 άτομα ανά 1000 τετραγωνικά χιλιόμετρα).

Είναι καιρός λοιπόν να περάσουμε από τα εύκολα στα δύσκολα. Από την απλή προστασία στην ουσιαστική διαχείριση. Καθώς ο πληθυσμός αυξάνει, θα αυξάνονται και οι συγκρούσεις του ζώου με τον άνθρωπο. Έχουμε υπολογίσει τη φέρουσα ικανότητα των βιοτόπων του ζώου και έχουμε καταρτίσει σχέδια επαναφοράς της πυκνότητας στην ικανότητα των βιοτόπων να παρέχουν τροφή στα ζώα;

Τα αυξανόμενα περιστατικά ζημιών σε κτηνοτροφικές και γεωργικές εκμεταλλεύσεις, δείχνουν πως οι βιότοποι δεν παρέχουν επαρκή τροφή στα ζώα, τα οποία αναγκάζονται να διανύουν μεγάλες αποστάσεις κατεβαίνοντας στους οικισμούς και τις καλλιεργούμενες εκτάσεις.

Από την άλλη πλευρά, θέλουμε και πρέπει να συγκρατήσουμε το λιγοστό πληθυσμό των ορεινών περιοχών και ιδιαίτερα τους νέους, αλλά δεν κάνουμε κάτι ουσιαστικό. Τι ειρωνεία; Πλήθαιναν οι αρκούδες και λιγόστεψαν οι άνθρωποι!. Στο παρελθόν αρκούδες και άνθρωποι ήταν πολύ περισσότεροι.

Γιατί στα πλαίσια των προγραμμάτων καταπολέμησης της ανεργίας των νέων που πλήττει και αυτές τις περιοχές δεν καταρτίζουμε προγράμματα φύτευσης και περιποίησης καρποφόρων δένδρων και θάμνων στους βιοτόπους της αρκούδας ώστε τα ζώα να έχουν επαρκή τροφή και να μην αναγκάζονται να κατεβαίνουν στις καλλιεργούμενες περιοχές;. Ένας αγράμματος αλλά σοφός γέροντας θα το έλεγε: «με ένα σμπάρο, δύο τρυγόνια». Και καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, μάλιστα σε εθνικά κρίσιμες περιοχές, και ουσιαστική προστασία της αρκούδας.

Οι εισηγήσεις για μέτρα προστασίας των γεωργών και κτηνοτρόφων χαμηλού ή μηδενικού κόστους ζημιώνουν το οικολογικό κίνημα και όσους φροντίζουν για την προστασία τους είδους, γεννώντας ταυτόχρονα αρνητικά αισθήματα στον τοπικό πληθυσμό. Μόλις πριν λίγες ημέρες ολοκλήρωσα την ηλεκτρική περίφραξη του κτήματός μου με κόστος που ξεπέρασε τα 1400 ευρώ. Όσο για τις αποζημιώσεις σε περίπτωση ζημιάς από την αρκούδα, καλύτερα να μην το συζητάμε.

Ηλεκτρική Περίφραξη

Του Γεωργίου Α. Δαουτοπούλου 

Με την προεκλογική κίνηση να γιγαντώνεται, αναχώρησα για το κτήμα μου στην Καστοριά. Βρήκα την ησυχία μου. Απόλαυσα καθαρό αέρα και τοπίο χωρίς τσιμέντο παρά μόνο λόφους με θερισμένα χωράφια και καταπράσινες ρεματιές.

Αντικείμενο της επίσκεψης, η κατασκευή ηλεκτροφόρου περίφραξης για να αποτραπούν οι επισκέψεις της αρκούδας η οποία εκτός από τα καρύδια που καταναλώνει σπάει κλαδιά που συχνά έχουν πάχος όσο το μπράτσο ενός ενήλικα άντρα. Η περσινή της επίσκεψη καταγράφηκε στις 20 Σεπτεμβρίου, επομένως έπρεπε να δράσουμε έγκαιρα από τις αρχές του Σεπτέμβρη.

Μας επισκέφθηκε ανελλιπώς τα τρία τελευταία χρόνια γεγονός που καθιστούσε επιτακτική την ανάληψη της αναγκαίας δαπάνης για την αποτροπή της. Υπολογίζω ότι ξόδεψα 1.450 περίπου ευρώ για υλικά και εργασία.

Δύο άτομα (εγώ και ο αγαπητός μου ανιψιός ο Θωμάς) δουλεύοντας επί επτά ημέρες καταφέραμε να ολοκληρώσουμε το εγχείρημα και να αποκτήσουμε μια νέα εμπειρία ή αν θέλετε και ειδικότητα. Αυτήν του εγκαταστάτη ηλεκτρικών περιφράξεων.

Μεγάλο μέρος του χρόνου αναλώθηκε στην εκρίζωση των θάμνων, βάτων και χόρτων που σε ορισμένα σημεία ήταν ιδιαίτερα πυκνοί και μάλιστα είχαν παραμορφώσει και τον υφιστάμενο συρμάτινο φράχτη, 15 χρόνια μετά την τοποθέτησή του.

Εγκαταστήσαμε δύο ηλεκτροφόρες γραμμές από σύρμα αλουμινίου διατομής 2 χιλιοστών (το αλουμίνιο μεταφέρει μεγαλύτερες ποσότητες ρεύματος και με τη λιγότερη αντίσταση) σε ύψος 35 και 85 εκατοστών από το έδαφος. Ξένοι ειδικοί συνιστούν 3 γραμμές με την τρίτη σε ύψος 1,2 μέτρων από το έδαφος. Αν απαιτηθεί, θα προσθέσουμε και τρίτη γραμμή. Το συνολικό μήκος της περίφραξης είναι 1000 μέτρα αγωγών και 500 μέτρα φράκτη.  

Για την στήριξη των αγωγών χρησιμοποιήσαμε μονωτήρες τόσο δικής μας κατασκευής (στοίχισαν 17 λεπτά) όσο και της αγοράς (63 λεπτά). Η στήριξη έγινε επάνω στους υφιστάμενους πασσάλους και σε πολύ λίγες περιπτώσεις προσθέσαμε άλλους ή στηρίξαμε με τσιμέντο κάποιους παλαιούς.

Όλη αυτήν την εμπειρία θα την αποτυπώσουμε, μαζί με τις απαραίτητες φωτογραφίες, σε ένα μικρό φυλλάδιο για όποιον ενδιαφέρεται να εγκαταστήσει μια αποτελεσματική περίφραξη.

Η γεννήτρια σήματος που εγκαταστήσαμε ήταν αρχικά μια μονάδα Ελληνικής κατασκευής που όμως αποδείχθηκε μικρής δυναμικότητας. Έδινε σήμα στην έξοδο 5.000 βολτ και μετά τη σύνδεση της περίφραξης κατέβαινε στα 4.000 βολτ, τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος της περίφραξης. Κατά τους ειδικούς, η αρκούδα λόγω του πυκνού και μακρύ τριχώματος χρειάζεται τουλάχιστον 5.000 βολτ.
Το εγχειρίδιο οδηγιών της ιδιαίτερα ελλιπές, χρήζει σημαντικής βελτίωσης. Θα συναντήσουμε εκ νέου τον κατασκευαστή σε μια προσπάθεια να βοηθήσουμε ένα Ελληνικό εγχείρημα να αποδεικνύεται αποτελεσματικό και λειτουργικό στην πράξη.

Δώσαμε ιδιαίτερη σημασία στη γείωση με 2 ράβδους σε απόσταση 3 μέτρων της μιας από την άλλη, ενώ το κενό της τρύπας το γεμίσαμε με καρβουνόσκονη και αδειάσαμε αρκετά λίτρα νερού για να δημιουργήσουμε μια καλή επαφή που είναι απαραίτητη για την καλή λειτουργία της περίφραξης.

Την αντικαταστήσαμε με άλλην εισαγωγής που μας έδωσε 9.000 βολτ χωρίς σύνδεση και 8.000 βολτ με την περίφραξη συνδεδεμένη. 

Η Αγροτική Αριστερή Παρένθεση 

Του Γεωργίου Α. Δαουτοπούλου,  www.daoutop.gr

Καθηγητή Γεωπονίας ΑΠΘ,

Η αριστερή παρένθεση που άνοιξε στις αρχές του χρόνου, κινδυνεύει να κλείσει, εφτά μήνες αργότερα, με μηδενικό έργο. Όσοι περιμέναμε την επίλυση βασικών διαρθρωτικών προβλημάτων του αγροτικού χώρου (εμπορία αγροτικών προϊόντων, χρήσεις γης, συνεταιριστική μεταρρύθμιση και επαγγελματική εκπροσώπηση) αισθανόμαστε ιδιαίτερα απογοητευμένοι. Οι δεινόσαυροι της ΠΑΣΕΓΕΣ καλά κρατούν σε  μια εποχή πλήρους απαξίωσης του συνεταιριστικού κινήματος και της εκπροσώπησης των αγροτών.

Φαίνεται πως αυτοί που ανέλαβαν να λύσουν τα προβλήματα του χώρου ήσαν σε θέση αδυναμίας επιλογής, ιεράρχησης και επίλυσής τους. Δεν εξηγείται αλλιώς το γεγονός ότι ο κ. Υπουργός της απελθούσας Κυβέρνησης στην πρώτη συνέντευξη που έδωσε, αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ιεράρχησε ως πρώτο πρόβλημα το ακριβό πετρέλαιο. Το πετρέλαιο με το οποίο ετοιμάζονταν να γεμίσουν τα ρεζερβουάρ τους τα μεγαθήρια, πριν ξεχυθούν στις εθνικές αρτηρίες για να κόψουν τη χώρα σε 2 ή και περισσότερα κομμάτια. Από σύμβολα κοινωνικού γοήτρου, αγορασμένα στα χρόνια της ευμάρειας, έχουν αφανίσει την πολύτιμη οργανική ουσία στους κάμπους και έχουν πλακώσει με το βάρος τους τα χωράφια και τους ίδιους τους αγρότες με χρέη. Η εσπευσμένη προκήρυξη των εκλογών που ήταν και απότοκος των αναμενόμενων κινητοποιήσεων των αγροτών, ανέστειλε την εκδήλωσή τους για το φθινόπωρο.

Η αγροτική πολιτική και το σύστημα γεωργικής έρευνας, ενημέρωσης και εκπαίδευσης των αγροτών χρειάζονται ριζική αναθεώρηση. Σε μια εποχή που όλοι μιλούν για την ανάγκη να αποτελέσει ο αγροτικός τομέας την ατμομηχανή της οικονομίας, ακούμε μόνον ευχολόγια και όχι ουσιαστικές και τεκμηριωμένες προτάσεις. Στο μεταξύ συνεχίζονται οι αθρόες εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, οι Ελληνοποιήσεις τους και η συρρίκνωση της εγχώριας αγροτικής παραγωγής, παρά την αναμφισβήτητη ποιότητα σε πολλά  αγροτικά προϊόντα μας.

Το λάδι πουλιέται χύμα σε χαμηλή τιμή σε Ιταλούς και Ισπανούς εισαγωγείς που καρπούνται την υπεραξία του από την εκλεκτή του ποιότητα και τη συσκευασία σε επώνυμα δοχεία, αφανίζοντας ταυτόχρονα την πραγματική προέλευσή του. Με ένα τουριστικό ρεύμα που αγγίζει τα 25 εκατομμύρια, θα είχαμε λύσει το πρόβλημα, αν κάθε τουρίστας αγόραζε από ένα δοχείο λαδιού ή κρασιού κατά την αναχώρησή του. Αλλά πώς να το κάνει;. Με αεροδρόμια που διαφημίζουν στους επισκέπτες ξένα προϊόντα και με καταστήματα πωλήσεων στους αρχαιολογικούς χώρους που δεν φιλοξενούν τα καλύτερα τοπικά προϊόντα και δεν αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της περιήγησης των επισκεπτών, όπως συμβαίνει σε όλα τα μουσεία των ανεπτυγμένων χωρών, τι καλύτερο να περιμένουμε;. Το ίδιο και στους χώρους εστίασης. Ουδείς διαφημίζει τη χρήση εκλεκτού Ελληνικού  ελαιολάδου στην παρασκευή των φαγητών που προσφέρει, ενώ ένα κρασί που απλά ψύχεται, σερβίρεται σε τιμή τριπλάσια έως και πενταπλάσια της αρχικής του αξίας.

Εμείς οι μελετητές του αγροτικού χώρου πρέπει να περιμένουμε ακόμη για μια νέα γενιά πολιτικών, συνδικαλιστών και τεχνοκρατών με κατανόηση των ουσιαστικών προβλημάτων για τη διατύπωση ενός νέου οράματος για το αγροτικό μέλλον της χώρας.

Καλή φώτιση στις κρίσιμες εκλογές που πλησιάζουν.